Ηλεκτρονική Διεύθυνση: AnatolikosAnemos2010@gmail.com

2 Μαρ 2011

ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΝΕΜΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ

πρόταση λειτουργίας της με στόχο τη συμμετοχική δημοκρατία

Στο νόμο Καλλικράτη προβλέπεται η λειτουργία της επιτροπής διαβούλευσης (αρ. 76).
Είναι θέμα πολιτικής βούλησης η επιτροπή διαβούλευσης να αποτελεί την κατάληξη επί μέρους τοπικών ανοιχτών διαβουλεύσεων και επίσης οι αποφάσεις της να είναι δεσμευτικές και όχι συμβουλευτικού χαρακτήρα.
Η επιτροπή διαβούλευσης μπορεί να αποτελέσει ένα χώρο ξεκινήματος, εδραίωσης μιας μορφής συμμετοχικής δημοκρατίας όπως
κάτι ανάλογο συμβαίνει σε πολλές πόλεις και χώρες και στην Ευρωπαϊκή ένωση.
Η εφαρμογή της συμμετοχικής δημοκρατίας ( τουλάχιστον του συμμετοχικού προϋπολογισμού), παρά τους κινδύνους διολίσθησης σε μια τυπική διαδικασία καθοδηγούμενη, έχει τη δυνατότητα να φέρει στοιχεία
-διαφάνειας
-εκδημοκρατισμού στην τοπική διακυβέρνηση
-εξάλειψης διαφθοράς, διαρροής πόρων, περιορισμού πελατειακών σχέσεων.
-εκπαίδευσης των πολιτών στη χρηστή διαχείριση, το σεβασμό των αναγκών του κοινωνικού συνόλου, διαμόρφωσης συλλογικότητας έστω και μέσα από συγκρουσιακές καταστάσεις.

Η συμμετοχή στην αλλαγή αντίληψης για τον τρόπο λήψης αποφάσεων, ανάπτυξη αλληλεγγύης στη θέση του ατομισμού, δημιουργία κινήτρων για συμμετοχή στα κοινά, προώθηση εκδημοκρατισμού.
Διδάσκει πράγματα χρήσιμα στην καθημερινή ζωή, ενεργοποιεί τους πολίτης, διαμορφώνει στάση ζωής, δίνει κεντρική θέση στον πολίτη στην όλη διαδικασία λειτουργίας της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Συμμετοχική δημοκρατία μπορεί να εφαρμοστεί και για τη λήψη αποφάσεων σε ειδικά θέματα όπως χωροταξικά, συγκοινωνιακά, περιβαλλοντικά, σχολικά κλπ.
Τελευταία προβάλλεται η ηλεκτρονική διαβούλευση. Οι στόχοι της ηλ. Διαβούλευσης δεν συμπίπτουν με τη διαβούλευση όπως εμείς την προτείνουμε με επίκεντρο τη συνέλευση.

Προϋπολογισμός των Πολιτών
(Διαμόρφωση με βάση πρόταση παράταξης Aνοιχτής πόλης Αθηνας (2009))
Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών (συχνά αποκαλείται και Συμμετοχικός Προϋπολογισμός) είναι μια διαδικασία άμεσης συμμετοχής όσο το δυνατόν περισσότερων κατοίκων ενός Δήμου, στον καθορισμό των προτεραιοτήτων για τα έργα και τις δραστηριότητες που προβλέπει ο δημοτικός προϋπολογισμός.

Α. Εισαγωγή

1. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πείραμα που εφαρμόζεται σήμερα σε έναν διαρκώς αυξανόμενο αριθμό ευρωπαϊκών πόλεων, μεταξύ των οποίων η Ρώμη και το Βερολίνο. Η διαδικασία στηρίζεται στην διοργάνωση ανοιχτών δημόσιων συνελεύσεων, οι οποίες διεξάγονται με βάση συγκεκριμένους κανόνες

2. Σήμερα η λέξη «προϋπολογισμός» παραπέμπει στο πολυσέλιδο βιβλίο με τους εκατοντάδες κωδικούς για τα έσοδα και τις δαπάνες που ο δήμαρχος καταθέτει στο δημοτικό συμβούλιο, τον Δεκέμβριο κάθε έτους. Το περιεχόμενο αυτού του βιβλίου, το οποίο ελάχιστοι δημοτικοί σύμβουλοι διαβάζουν και ακόμη λιγότεροι κατανοούν, ψηφίζεται με συνοπτικές διαδικασίες από την πλειοψηφία, και καθορίζει τις δραστηριότητες του δήμου τον επόμενο χρόνο. Στην πράξη βέβαια αυτές μπορεί να αποκλίνουν σημαντικά από τα συμφωνηθέντα χωρίς κανείς να δώσει λόγο γι’ αυτό.

3. Έτσι, παρόλο που ο δημοτικός προϋπολογισμούς καθορίζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τη ζωή μας την πόλη, θεωρείται ότι αποτελεί μια τεχνοκρατική πράξη που αφορά μόνο τους ειδικούς, τους πολιτικούς και τους μορφωμένους. Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών έχει στόχο να ανατρέψει αυτή την «αριστοκρατική» αντίληψη, έτσι ώστε οι πολίτες που το επιθυμούν να είναι συμμέτοχοι σε αποφάσεις που αφορούν τη ζωή τους στην πόλη

4. Ακούμε συχνά το επιχείρημα ότι η τοπική αυτοδιοίκηση είναι πιο κοντά στον πολίτη από ό,τι η κεντρική εξουσία. Αυτός ο ισχυρισμός έχει στοιχεία αλήθειας, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που οι δημοτικές αρχές έχουν δημοκρατικές ευαισθησίες και, κυρίως, υφίσταται πιέσεις από κινήματα πόλης. Όμως τα τελευταία χρόνια τείνουν να γενικευθούν στους ΟΤΑ φαινόμενα ανάλογα εκείνων του εθνικού επιπέδου: παραβίαση των προεκλογικών υποσχέσεων, ανορθολογικές αποφάσεις, πελατειακές σχέσεις, αδιαφάνεια, διαπλοκή, διαφθορά.

5. Επιπλέον, στην Ελλάδα έχει απαξιωθεί σε μεγάλο βαθμό η έννοια της αποκέντρωσης και έχει πια εγκαθιδρυθεί μια ισχυρή πολιτική κουλτούρα αδιαφορίας για το ζήτημα του συγκεντρωτικού χαρακτήρα της διοίκησης. Παρ’ όλα αυτά τα τελευταία χρόνια κάνουν την εμφάνισή τους όλο και πιο συχνά κινήσεις και πρωτοβουλίες πολιτών που διεκδικούν τα δικαίωμα να παίζουν καθοριστικό ρόλο στις αποφάσεις που λαμβάνονται για την περιοχή τους (ιδίως για θέματα ελεύθερων χώρων).

6. Η εν λευκώ ανάθεση κάθε πεντε τώρα χρόνια της δημοτικής διαχείρισης στους αιρετούς άρχοντες δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις εξελίξεις, όσο κι αν κάποιοι από αυτούς είναι φυσικά καλύτεροι από κάποιους άλλους. Ένας τρόπος υπάρχει για αντιμετωπιστεί αυτή η κατάσταση: Να πάρουν οι πολίτες τον Δήμο στα χέρια τους, τόσο μέσα από κινηματικές διαδικασίες, όσο και μέσα από θεσμούς λαϊκής συμμετοχής, είτε παλιούς (που με ευθύνη του δικομματισμού έχουν απαξιωθεί στη λαϊκή συνείδηση) είτε νέους και καινοτόμους.

7. Η πρόταση τ για την εφαρμογή του Προϋπολογισμού των Πολιτών στο Δήμο μας θεωρούμε ότι αποτελεί συμβολή σε αυτή τη κατεύθυνση. Πριν την παρουσίαση του προγράμματος είναι χρήσιμο να γίνουν ορισμένες διευκρινίσεις:

Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών

• δεν αποτελεί πανάκεια για τη λύση όλων των τοπικών προβλημάτων.

Είναι μόνο μία από τις πολλές δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών στη ζωή της πόλης, η οποία βέβαια έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς αφορά τη διαχείριση πόρων.

• δεν αντικαθιστά την ανάγκη διεκδίκησης περισσότερων πόρων για τους ΟΤΑ από το κράτος.

Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών στις μέχρι σήμερα εφαρμογές του αφορά μόνο τις δαπάνες και όχι τα έσοδα των δήμων. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο να θελήσουν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές δυνάμεις να τον χρησιμοποιήσουν σαν θεσμό συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση της λιτότητας. Οι δυνάμεις της πολιτικής και κοινωνικής αριστεράς με τη δράση τους μπορούν να εμποδίσουν τέτοιες εξελίξεις.

• δεν υποκαθιστά τα συνδικάτα, τα κόμματα, τις ενώσεις και τα κινήματα πολιτών.

Η θεσμοθετημένη συμμετοχή όλων των κατοίκων της πόλης σε διαδικασίες που σχετίζονται με τον δημοτικό προϋπολογισμό, όχι μόνο δεν ενσωματώνει τις αντιστάσεις στο σύστημα, αλλά αντίθετα μπορεί να ενισχύσει τη δύναμη τους.

• δεν δημιουργεί κάποια παράλληλη εξουσία.

Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών δεν έχει στόχο την κατάργηση των αρμοδιοτήτων των αντιπροσωπευτικών θεσμών τοπικής αυτοδιοίκησης. Αντίθετα η εισαγωγή στοιχείων άμεσης δημοκρατίας ενισχύει τη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και κυρίως την ουσιαστική δημοκρατία σε τοπικό επίπεδο. Αυτό δεν είναι δυνατό με την εν λευκώ ανάθεση της επίλυσης όλων των προβλημάτων στους αιρετούς άρχοντες.

8. Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι σήμερα το 75% περίπου των εσόδων του Δήμου καλύπτει ανελαστικές δαπάνες (αμοιβές προσωπικού, κτιριακές εγκαταστάσεις κλπ). Έτσι το ποσό που περισσεύει για έργα και άλλες δραστηριότητες είναι αρκετά περιορισμένο. Ο Προϋπολογισμός των Πολιτών δεν αφορά τις ανελαστικές δαπάνες, αντλεί όμως πόρους από αυτές με έμμεσο τρόπο, π.χ. χρησιμοποιώντας δημοτικές εγκαταστάσεις ή αξιοποιώντας το προσωπικό του Δήμου σε συγκεκριμένες δραστηριότητες.

(Η συγκεκριμένη πρόταση για τον Προϋπολογισμό των Πολιτών έχει εκπονηθεί με την επιστημονική στήριξη του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς)

Πρόταση της παράταξης Ανατολικός Ανεμος ως προς την ψήφιση του Κανονισμού λειτουργίας της επιτροπής διαβούλευσης

Επειδή ο προτεινόμενος κανονισμός έρχεται σε αντίθεση με την εισήγηση και το σκεπτικό του Δημάρχου περί συμμετοχικής δημοκρατίας, μπλέκει δυο διαφορετικά πράγματα την επιτροπή διαβούλευσης και την ηλεκτρονική διαβούλευση, έχει κενά και ελλείψεις τις οποίες θα αναφέρουμε διεξοδικά κατά τη συνεδρίαση του δημ. Συμβουλίου, προτείνουμε:

Α)Να αναβληθεί η ψήφιση του κανονισμού.

Β)Να γίνουν λαϊκές ανοιχτές σε όλους τους κατοίκους συνελεύσεις σε κάθε δημοτική και τοπική κοινότητα σε διαφορετικές ημερομηνίες, όπου οι κάτοικοι μαζί με τους φορείς θα ενημερωθούν για την επιτροπή διαβούλευσης (αρ. 76) και το ρόλο που μπορεί να έχει στα κοινά. Η συνέλευση ορίζει το προεδρείο της και εκλέγει τους αντιπροσώπους της σε αριθμό αντιπροσώπων αρχικά ίδιο με αυτόν των μελών του αντίστοιχου δημοτικού ή τοπικού συμβουλίου. Ο συνολικός αριθμός των προτεινομένων θα είναι τότε 57. Επειδή η νομοθεσία βάζει όριο τον αριθμό 50(αρ. 76), η επιτροπή αποφασίζει με κλήρωση 7 θέσεις όχι άτομα να διαγραφούν ή οι 7 από τους 57 να χαρακτηριστούν αναπληρωματικοί, να συμμετέχουν κανονικά στις συνεδριάσεις όπως και κάθε δημοτικός σύμβουλος χωρίς δικαίωμα ψήφου. Αυτή η επιτροπή να προχωρήσει μετά από διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, στη διαμόρφωση καταστατικού λειτουργίας της., το οποίο θα προωθηθεί προς έγκριση στο δημοτικό συμβούλιο με σχετική εισήγηση της εκτελεστικής επιτροπής(αρ. 63)..

Στις τοπικές συνελεύσεις θα έχει δικαίωμα όπως και στην επιτροπή να παραβρίσκεται και να συμμετέχει ενεργά στη συζήτηση κάθε δημοτικός σύμβουλος , εκπρόσωπος κόμματος κλπ(αρ.76)χωρίς δικαίωμα ψήφου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: